Barbara Kryżan-Stanojević


Barbara Kryżan-Stanojević, urodzona 20 lutego 1947 roku w Tczewie, a zmarła 14 września 2019 roku w Zagrzebiu, była wybitną polską językoznawczynią. Jej prace naukowe charakteryzowały się szerokim zakresem tematów, a w szczególności najbardziej interesowały ją:

  • socjolingwistyka,
  • glottodydaktyka,
  • teoria przekładu.

Te dziedziny były kluczowe w jej badaniach, a także w rozwoju językoznawstwa w Polsce oraz w kontekście międzynarodowym.

Życiorys

„W 1965 roku Barbara Kryżan-Stanojević ukończyła maturę, a następnie podjęła studia na uczelni pedagogicznej w Warszawie, gdzie zdobyła wiedzę z zakresu metodyki języka rosyjskiego. W 1968 roku zarejestrowała się na studia języka serbsko-chorwackiego oraz polskiego na Uniwersytecie Warszawskim. W 1973 uzyskała tytuł magistra filologii serbsko-chorwackiej i polskiej, prezentując pracę na temat: 'Strukturalna i semantyczna analiza czasowników ruchu w języku polskim i serbsko-chorwackim’.

Rok później, w 1974, rozpoczęła pracę w Polskiej Akademii Nauk, gdzie w 1983 obroniła pracę doktorską pt. 'Zagadnienia predykacji imiennej w języku polskim, słoweńskim i serbsko-chorwackim’. W 1993 rozpoczęła swoją karierę akademicką na Uniwersytecie Zagrzebskim jako lektorka języka polskiego, a w 2011 roku zdobyła tytuł profesora nadzwyczajnego.

Na swoim koncie ma wiele publikacji naukowych i recenzji, a także tłumaczeń tekstów z literatury pięknej oraz prac naukowych. Kryżan-Stanojević brała udział w licznych międzynarodowych konferencjach naukowych i współpracowała przy różnych projektach badawczych w Chorwacji.

W ramach współpracy z Instytutem Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego uczestniczyła w projekcie: 'Słownik pojęć polityczno-społecznych krajów Europy Środkowej i Wschodniej’. W latach 2007–2011 prowadziła projekt pt. 'MZOŠ Suprotstavljanje globalizacije jezika i kultura’, gdzie zorganizowała cztery konferencje naukowe, angażując zagranicznych naukowców.

W 2001 roku została uhonorowana medalem 'Zasłużony dla Kultury Polskiej’.

Wybrane publikacje

Artykuły i rozdziały w książkach, które zostały opublikowane przez Barbarę Kryżan-Stanojević, pokazują szereg jej akademickich zainteresowań i badań. W jej pracach można znaleźć analizę innowacji leksykalnych w słownikach dwujęzycznych z punktu widzenia chorwackiego, gdzie artykuł ukazał się w „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Studia Slavica” w Toruniu w 2000 roku. W kolejnym artykule napisaną wspólnie z M.M. Stanojević, autorka bada zjawisko plagiatów w jednojęzycznej leksykografii.

Kryżan-Stanojević również zasugerowała metody nauczania studentów chorwackich poprzez ćwiczenia z komentarzem gramatycznym w książce poświęconej nauczaniu kultury polskiej i języka polskiego. Kolejną pracą badawczą jest Słowo jako towar, które zostało opublikowane w książce „Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza”. Razem z M.M. Stanojević dokonała także analizy przetłumaczalności polskiej dokonaności na język chorwacki.

Jej praca na temat synonimów w nauczaniu języka polskiego cudzoziemców ukazała się w antologii poświęconej literaturze, kulturze i językowi polskiemu w międzynarodowym kontekście.

Książki redagowane przez Kryżan-Stanojević obejmują tematy takie jak wpływ globalizacji językowej oraz innowacje w językach słowiańskich. Publikacje te wydane były przez wydawnictwo Srednja Europa w Zagrzebiu.

Podręczniki, które współtworzyła, koncentrują się na praktycznych ćwiczeniach językowych. Przykładem jest książka „Ćwiczenia z gramatyki języka chorwackiego”, wydana w Toruniu. Istotnym osiągnięciem jest również „Hrvatski suvenir”, stanowiący dwujęzyczny przewodnik z elementami gramatycznymi.

Tłumaczenia obejmują teksty autorstwa Stanisława Jerzego Leca oraz innych wybitnych polskich twórców. Kryżan-Stanojević przetłumaczyła m.in. książkę Hanny Krall i tekst Zbigniewa Herberta, co pokazuje szeroki zakres jej językowych kompetencji.

Przypisy

  1. Suprotstavljanje globalizacije jezika i kultura – Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej [online] [dostęp 11.04.2021 r.]
  2. Nie żyje Barbara Kryżan-Stanojević. Rynek książki. [dostęp 09.10.2019 r.]
  3. Barbara Kryżan-Stanojević. Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu, 2014. [dostęp 08.10.2019 r.]
  4. Barbara Kryzan-Stanojević. Ljevak.hr. [dostęp 09.10.2019 r.]
  5. Posljednji ispraćaj profesorice Barbare Kryżan-Stanojević. Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu. [dostęp 09.10.2019 r.]
  6. Dr Barbara Kryżan-Stanojeviċ, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 11.10.2019 r.]

Oceń: Barbara Kryżan-Stanojević

Średnia ocena:4.64 Liczba ocen:14