Kościół św. Józefa w Tczewie

---

Historia

Parafia św. Józefa w Tczewie została ustanowiona 1 stycznia 1916 roku, kiedy to dokonano wydzielenia jej z parafii farnej. Pierwszym duszpasterzem parafii był ks. Bernard Bączkowski, który podjął się przebudowy domu czeladzi katolickiej zlokalizowanego przy ul. Gdańskiej, przekształcając go w tymczasowy kościół. W dniu 16 maja 1927 roku parafię objął ks. Władysław Młyński, który miał na celu budowę nowej świątyni od podstaw. Prace budowlane rozpoczęły się w lipcu 1931 roku, a konsekracja kościoła miała miejsce 21 czerwca 1936 roku, obrzęd sprawował biskup Stanisław Okoniewski. Następnego dnia poświęcono nowy dzwon, który nosił imię „Anna”.

W latach 1952–1956 wykonano obecne polichromie oraz stacje drogi krzyżowej, te dzieła stworzył prof. Gosieniecki. Również znany artysta Stefan Engler był autorem mozaik oraz sgraffito widocznego w kościele. W 1953 roku, w miejsce wcześniejszego dzwonu „Anna”, odlano nowy dzwon, który również nosił to samo imię, ponieważ uległ zniszczeniu. Kolejnym krokiem w modernizacji było umeblowanie strefy prezbiterium i bocznych ołtarzy, realizowane według projektu prof. Gosienieckiego w 1954 roku. W 1958 roku na placu przed kościołem umieszczono nową figurę św. Józefa.

Wnętrze

Obecna świątynia została zaprojektowana przez uznanego architekta z Poznania, Stefana Cybichowskiego. Witraże, które ozdabiają wnętrze, stworzyli związani z tym miastem artyści, w tym profesor Wiktor Gosieniecki oraz Józef Żmijewski. To właśnie Gosieniecki miał także zasługę w zaprojektowaniu pierwotnych malowideł kościoła. Budowa organów została powierzona znanej warszawskiej firmie W. Biernackiego. Warto również zwrócić uwagę na okazałe figury ołtarzowe, których autorem jest Ignacy Zelek z Torunia.

W latach 1952–1956 profesor Gosieniecki namalował obecną polichromię i zrealizował stacje drogi krzyżowej. Dodatkowo, mozaiki oraz sgraffito zostały stworzone przez Stefana Englera. W 1954 roku wykonano umeblowanie prezbiterium oraz boczne ołtarze, również według projektu prof. Gosienieckiego. W bocznej kaplicy umieszczono tablicę upamiętniającą około 170 parafian, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Znajdziemy tam również tablice poświęcone kapłanom tej parafii – księdzu B. Bączkowskiemu i księdzu B. Prabuckiemu, zamordowanym podczas niemieckiej okupacji, a także grobowiec ks. prałata Władysława Młyńskiego.

Kościół ma imponujące wymiary: długość wynosi 55 m, szerokość 30 m, a wysokość wieży osiąga 48 m, wliczając w to krzyż.

Organy

Instrument, który wypełnia wnętrze dźwiękiem, został zbudowany przez firmę Wacława Biernackiego. Proces jego budowy rozpoczął się przed wybuchem II wojny światowej, jednak konflikt zbrojny spowodował znaczne opóźnienia. Organy poświęcono w 1954 roku. W końcu lat 60. instrument został rozbudowany przez firmę Józefa Moolina z Odr. W trakcie tej rozbudowy m.in. zdemontowano stół gry stworzony przez Wacława Biernackiego, dodano trzeci manuał i nowe głosy. Ostatni znaczący remont miał miejsce w 2006 roku, kiedy to prace przeprowadziła firma Józefa Kureckiego z Koźmina przy drodze do Skarszew, i od tego czasu stale opiekuje się tym cennym instrumentem.

Manuał I:	Manuał II:	Manuał III:	Pedał:
1. Burdon 16’	1. Burdon 16’	1. Cichy łagodny 16’	1. Kontrabas 32’
2. Pryncypał 8’	2. Pryncypał włoski 8’	2. Kwintanon 16’	2. Pryncypałbas 16’
3. Róg kozi 8’	3. Gamba 8’	3. Pryncypał skrzycowy 8’	3. Violonbas 16’
4. Kwintadena 8’	4. Bach flet 8’	4. Flet drewniany 8’	4. Subbas 16’
5. Bach flet 8’	5. Vox coelestis 8’	5. Blokflet 4’	5. Cello 8’
6. Schlamei 8’	6. Klarnet lab. 8’	6. Gemshorn 4’	6. Fletbas 8’
7. Oktawa 4’	7. Burdon 8’	7. Flet leśny 4’	7. Chorałbas 4’
8. Flet rurkowy 4’	8. Oktawa 4’	8. Dzwonki 2h	8. Mikstura wiel. 5ch
9. Fugara 4’	9. Trawers 4’	9. Sexqualter 2h	9. Puzon 32’
10. Koncertflet	10. Róg nocny 4’	10. Kornet 5h	10. Puzon 32’
11. Kwinta szum 2ch.	11. Szpicflet 4’	11. Obój 8’	11. Bombarde 16’
12. Mikstura 4-5h	12. Nazard 2 2/3’	12. Vox humana 8’	12. Trąbka 8’
13. Cymbel 3h	13. Terc flet 1 3/5’	_	_
14. Trąbka 8’	14. Syflet 1’	_	_
_	15. Szarf 3ch	_	_

Dzwony

Wnętrze wieży kościola kryje w sobie trzy dzwony, które są integralną częścią jego wyposażenia i tradycji.

Imię	Waga	Ton	Średnica	Odlewnia
1. „Władysław”	900 kg	f’	112 cm	Karol Schwabe, 1947
2. „Dzieciątko Jezus”	300 kg	c”	79 cm	Metalton (Kęty), 1954
3. „Wojciech”	200 kg	dis”	62 cm	Śląska Odlewnia Dzwonów, 1966

---

Oceń: Kościół św. Józefa w Tczewie

---