Wojciech Zdzisław Kolm, który przyszedł na świat 31 sierpnia 1959 roku w Tczewie, jest postacią o złożonej biografii związanej z polskim starokatolicyzmem. Pełniąc funkcję niezależnego biskupa starokatolickiego, znanego również jako episcopus vagans, Kolm jest proboszczem niezależnej parafii Zmartwychwstania Pańskiego, zlokalizowanej w Wojcieszowie.
Jego wcześniejsze zaangażowanie związane było z Kościołem Starokatolickim w Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie sprawował urząd zwierzchnika w latach 1996–2006 oraz ponownie w 2017 roku. Niemniej jednak jego kariera nie była wolna od kontrowersji. Kolm dwukrotnie stanął przed wymiarem sprawiedliwości, gdzie został skazany za molestowanie seksualne nieletnich, co wpłynęło na jego wizerunek publiczny.
Jednakże jego działalność nie ograniczała się jedynie do kontrowersyjnych aspektów. Dzięki jego staraniom, po ponad trzydziestu latach, Kościół Starokatolicki w Polsce został ponownie zarejestrowany przez państwo, co miało istotne znaczenie dla wspólnoty wyznaniowej w kraju.
Życiorys
Wstęp
Wojciech Kolm urodził się jako rzymski katolik, a swoją przygodę z życiem duchownym rozpoczął jako nowicjusz w zgromadzeniu orionistów, które to jednak opuścił. Po opuszczeniu zakonu, zajął się wychowaniem młodzieży w Warszawie, co okazało się dla niego ważnym krokiem w dalszej karierze. Z czasem podjął decyzję o wstąpieniu do Polskiego Kościoła Starokatolickiego, gdzie 11 kwietnia 1993 roku przyjął święcenia prezbiteratu z rąk bp. Marka Jana Kordzika.
Wybór na Zwierzchnika Polskiego Kościoła Starokatolickiego
W dniu 8 stycznia 1994 roku, Synod Diecezji Pomorskiej Polskiego Kościoła Starokatolickiego ogłosił autokefalię i wybrał ks. Wojciecha Kolma na swojego zwierzchnika. Dokonał tego kroku, w którym z czasem przyjęły go również inne parafie. Wkrótce po tym, abp Piotr Bogdan Filipowicz, ówczesny zwierzchnik, przeszedł na emeryturę i osiedlił się w Koluszkach. Swoje obowiązki Kolm zainaugurował 1 kwietnia 1996 roku, dokonując wpisu swojego Kościoła do rejestru Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, pod nazwą Kościół Starokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej. W tym czasie osiedlił się w Markach, gdzie przekształcił swój dom w kaplicę katedralną.
Sakra biskupia i współpraca międzywyznaniowa
11 listopada 1999 roku, Wojciech Kolm przyjął sakrę biskupią od arcybiskupa Kościoła Zakonu Mariawitów w Niemczech – Norberta Szuwarta, oraz niezależnego biskupa mariawickiego Jana Plichty, a także polskokatolickiego kapłana Henryka Marciniaka, który zrezygnował z władzy biskupiej w Polskim Kościele Starokatolickim. W ten sposób Kolm zerwał z sukcesją apostolską wywodzącą się z Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. W roku 2000 przyczynił się do ustanowienia interkomunii z anglokatolickim Kościołem Starokatolickim Diecezji Anglikańskiej w Newcastle upon Tyne, gdzie nastąpiło także udzielenie sakry biskupiej ks. Krzysztofowi Rogersonowi.
Procesy karne i zdeponowanie z urzędu Zwierzchnika Kościoła Starokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej
Początek 2003 roku przeszedł w życiu Kolma pod znakiem aresztowania w Jeleniej Górze, gdzie oskarżono go o przynależność do zorganizowanej grupy pedofilskiej działającej na Dworcu Centralnym w Warszawie. Wyrok Sądu Kościelnego z 2006 roku, wydany przeciwko biskupowi Kolmowi, doprowadził do jego depormacji z urzędu i ekskomunikacji. Uzasadnieniem usunięcia z Kościoła było popełnienie przestępstw, które naruszały dobre imię wspólnoty. Jego miejsce zajmował jedyny wówczas bp Marek Kordzik. Po wykluczeniu z duchowieństwa Kolm wyjechał do Wojcieszowa, gdzie prowadził fikcyjny pensjonat Dom Pogodnej Jesieni Adalbertus, ukrywając się pod nazwiskiem ksiądz Patryk. Kontrowersje związane z wyrokiem są wynikiem zróżnicowanych zeznań świadków, które były przyjmowane podczas obrad sądu. Ewenementem tej sytuacji jest fakt, iż wyrok został potwierdzony bez przesłuchania samego oskarżonego, co rodzi podstawy do uznania tego wyroku za nieważny.
Na posiedzeniu 14 września 2007 roku Sąd Rejonowy w Wołominie skazał go na 6-letnią karę pozbawienia wolności. W trakcie tego procesu ujawniono, że w latach 1994-2000 Kolm miał współżyć z czterema piętnastoletnimi chłopcami. 1 lutego 2008 roku Wojciech Kolm został ponownie aresztowany w związku z przestępstwami obyczajowymi, oskarżono go o molestowanie gimnazjalisty z Wojcieszowa. 16 czerwca 2008 roku na mocy wyroku został jeszcze dodatkowo skazany na rok więzienia za dokonanie wielu nieodpowiednich czynów. W 2011 roku Kolm zakończył swoją karę i opuścił zakład karny.
Powrót do Kościoła Starokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej
Od 2016 roku Wojciech Kolm znowu aktywnie uczestniczy w życiu Polskiego Kościoła Starokatolickiego, pełniąc funkcję biskupa i proboszcza parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Wojcieszowie. W dniu 18 września 2016 roku brał udział w obchodach 200-lecia założenia miasta Aleksandrów Łódzki, gdzie katedra starokatolicka funkcjonowała aż do października 2016 roku. Następnie, 14 stycznia 2017 roku, uczestniczył w III Nadzwyczajnym Synodzie Kościoła Starokatolickiego w Łodzi, na którym został przewodniczącym Komisji do spraw Zmian w Prawie Wewnętrznym Kościoła. Podczas tego synodu, uchwałą unieważniono wyrok Sąd Kościelnego względem Wojciecha Kolma, wskazując na poważne uchybienia w procesie, co skutkowało unieważnieniem wszystkich decyzji dotyczących zmarłego ks. Kordzika. Zgodnie z prawem, w tym samym czasie dokonano jednak niezgodne z regulaminem wyboru nowego zwierzchnika – ks. Artura Wiecińskiego. W wyniku tego wydarzenia, 22 lipca 2017 roku Kolm konsekrował ks. Wiecińskiego na biskupa Kościoła. Dodatkowo, 4 marca 2017 roku, Wagnerkolm udzielił święceń diakonatu dwóm klerykom: Piotrowi Janowskiemu i Waldemarowi Majowi, a 17 czerwca 2017 roku – święceń prezbiteratu dk. mgr Grzegorzowi Wyszyńskiemu, doktorantowi teologii starokatolickiej w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
Kryzys administracyjny Kościoła i kontrowersje wobec dualizmu na urzędzie Zwierzchnika Kościoła
W wrześniu 2017 roku przeprowadzono szczegółową analizę prawną dotyczącą statusu urzędu Zwierzchnika Kościoła, którym był ks. bpa Artur Wieciński. W wyniku tej analizy duchowieństwo stwierdziło, że wybór ten jest nieważny, z uwagi na zaistniały dualizm na tym stanowisku. Na prośbę Kościoła prawnicy przygotowali ekspertyzę prawną, która potwierdziła te ustalenia przedstawione przez prezbiterium.
W kontekście kryzysu administracyjnego, który miał miejsce w Kościele, duchowieństwo, z biskupem Wojciechem Zdzisławem Kolmem na czele, zwołało Nadzwyczajny Synod Kościoła na 19 listopada 2017 roku. Podczas tego Synodu bp Kolm oficjalnie zrezygnował z urzędu Zwierzchnika Kościoła Starokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. W tajnym głosowaniu, które odbyło się podczas pierwszej sesji, ks. mgr Dariusz Majewski, magister teologii z Wydziału Teologii Akademii Teologii Katolickiej (obecnie UKSW), został wybrany na nowego Zwierzchnika Kościoła.
Po zakończeniu obrad Synodu, opinia prawna oraz uchwały z styczniowych i listopadowych spotkań zostały przedłożone w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dnia 29 grudnia 2017 roku, Departament Wyznań MSWiA zaktualizował rejestr Kościołów i związków wyznaniowych. W wyniku interwencji bpa Kolma, MSWiA stwierdziło, że:
- wybór ks. abpa Artura Roberta Wiecińskiego jest z mocy prawa nieważny, ponieważ w momencie podejmowania decyzji o jego wyborze, urząd Zwierzchnika Kościoła był już obsadzony przez ks. bpa Wojciecha Zdzisława Kolma,
- potwierdzono stanowisko IV Nadzwyczajnego Synodu Kościoła Starokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej w kontekście wyboru ks. abpa Wiecińskiego oraz potwierdzono wybór ks. mgra Dariusza Majewskiego na stanowisko Zwierzchnika Kościoła Starokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Świadomość skutków prawnych tego stanowiska była kluczowa, zwłaszcza w świetle działań podejmowanych przez ks. bpa Marka Kordzika oraz ks. bpa Artura Wiecińskiego. W odpowiedzi DWRMNiE (Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych) zaoferował Kościołowi pomoc w dostosowaniu statusu prawnego Kościoła i jego jednostek organizacyjnych do obowiązujących przepisów oraz statutu Kościoła.
W grudniu 2017 roku bp Wojciech Zdzisław Kolm wycofał się z działalności eklezjalnej, tracąc tym samym status duchownego Kościoła Starokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Przypisy
- Kościół Starokatolicki w Rzeczypospolitej, Święcenia prezbiteratu dk. mgr. Grzegorza Wyszyńskiego [online], 17.06.2017 r. [dostęp 18.06.2017 r.]
- Święcenia diakonatu, Oficjalna Strona Kościoła Starokatolickiego w RP [dostęp 13.03.2017 r.].
- V Nadzwyczajny Synod Kościoła Starokatolickiego, Uchwała nr. SN/4/2017, 14.01.2017 r.
- A. Ruda-Rożniakowski, Przyjaciele Pedofila. aleksandrowonline.pl [dostęp 24.09.2016 r.]
- P. Kanikowski, Ksiądz czyhał na chłopców, gazetawroclawska.pl [dostęp 24.09.2016 r.]
- Jeszcze nie koniec procesu pedofila, nj24.pl [dostęp 24.09.2016 r.]
- A. Jemielita, Polski Kościół Starokatolicki w latach 1945-1993 – studium historyczne (praca mgr, Uniwersytet Warszawski, 2014 r.), s. 58-60.
- Sąd Kościelny Kościoła Starokatolickiego, Protokół posiedzenia Sądu Kościelnego w sprawie bp Wojciecha Zdzisława Kolma, 17.08.2005 r.
- Kościół Starokatolicki w Polsce, "Ewangelik Pszczyński: Pismo parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pszczynie", 1999 nr 7-8, s. 31-32.
Oceń: Wojciech Kolm